Jeśli zdążyliście się już oswoić ze zmianami dotyczącymi praw konsumenta, a także zmianami ustawy o ochronie danych osobowych – mamy dla Was kolejną ważną informację. 1 stycznia zmieniła się również ustawa o VAT. Najistotniejszą dla każdego geeka zmianą jest fakt, że od kilku dni podatek VAT od usług elektronicznych rozlicza się w zupełnie inny sposób niż dotychczas.
Przede wszystkim – jeśli nabywcą usługi elektronicznej jest konsument lub przedsiębiorca nie będący „vatowcem” (podatnikiem VAT), to polski przedsiębiorca świadczący tę usługę rozliczy VAT w kraju zamieszkania (siedziby) takiego nabywcy według stawki tam obowiązującej.
Na potrzeby VAT przyjmuje się bowiem, że usługa elektroniczna świadczona na rzecz osoby nie będącej podatnikiem świadczona jest w kraju jej zamieszkania. Co ważne – bez zmian pozostaje miejsce rozliczenia VAT jeśli usługę świadczycie dla „vatowca”. Takie same zasady stosuje się również do usług telekomunikacyjnych i nadawczych – ale dziś skupmy się tylko na e-usługach.
Ważne jest miejsce zamieszkania a nie obywatelstwo!
Kryterium ustalenia miejsca świadczenia usługi elektronicznej, dla „nie vatowca”, jest stałe miejsce zamieszkania, zwykłe miejsce pobytu lub siedziba. Oznacza to, że nawet jeśli usługę świadczycie dla obywatela Niemiec, który na swoje miejsce zamieszkania ma w Polsce, to rozliczacie VAT w Polsce. Jeśli jednak tę samą usługę świadczycie dla Litwina zamieszkałego na Węgrzech – to przyjmuje się, że na potrzeby VAT usługa jest świadczona na Węgrzech – tam trzeba rozliczyć podatek.
Stałe miejsce zamieszkania to (w dużym uproszczeniu) miejsce, gdzie ktoś ma zamiar przebywać i gdzie znajduje się jego centrum życiowe. Nie ma znaczenia, że zameldowany jest gdzie indziej. Jeśli Jan Kowalski mieszka i pracuje w Londynie, choć cały czas zameldowany jest u rodziców w Łodzi, to jego miejscem rozliczenia VAT będzie Wielka Brytania.
Co ta zmiana oznacza dla usługodawcy?
Aby zobrazować Wam tę zmianę posłużymy się przykładem e-księgarni, mającej siedzibę w Warszawie, sprzedającej e-booki do różnych państw Unii Europejskiej. Powiedzmy, że sprzedajecie tego samego e-booka, za 20 PLN trzem różnym konsumentom zamieszkałym odpowiednio w Polce, Luksemburgu i na Węgrzech. Gdzie i według jakich stawek rozliczacie VAT?
Jak było przed 1 stycznia 2015?
Do końca 2014 roku we wszystkich trzech przypadkach musielibyście rozliczyć VAT w Polsce, wg. stawki 23%.
Jak wygląda VAT po 1 stycznia 2015?
Teraz sprawy się trochę skomplikowały i sprzedaż e-booka musicie rozliczyć tak:
- Nabywca zamieszkały w Polsce – rozliczacie VAT w Polsce, według stawki 23%, czyli odprowadzacie 3,74zł;
- Nabywca zamieszkały w Luksemburgu – rozliczacie VAT w Luksemburgu, co przy stawce 3% da 0,58zł podatku VAT;
- Nabywca z Węgier – rozliczacie VAT na Węgrzech, gdzie stawka VAT może wynieść nawet 27%, czyli aż 4,25zł podatku VAT.
Gdzie się ten VAT faktycznie płaci?
W wypadku faktycznego miejsca zapłaty VAT prawodawca poszedł na rękę przedsiębiorcom i przewidział utworzenie tzw. MOSS (Mini One Stop Shop). Takie MOSSy powinny powstać w każdym państwie UE. Polski przedsiębiorca może się zarejestrować w polskim MOSS, gdzie raz na kwartał będzie odprowadzał VAT należny w innych państwach UE, według tam należnych stawek. Czyli przedsiębiorca z naszego przykładu może raz na kwartał rozliczyć VAT należny na Węgrzech, w Luksemburgu oraz innych państwach UE za pomocą polskiego MOSS. Polskie organy skarbowe przekażą ten podatek do odpowiednich państw.
Oczywiście przedsiębiorca może też rozliczyć VAT bezpośrednio w państwie nabywcy. Czyli złożyć odpowiednie deklaracje i zapłacić podatek w urzędzie skarbowym na Węgrzech lub Luksemburgu.
Czy zmiana dotyczy tylko stawek?
Nie. Ponieważ miejsce świadczenia usługi to nie tylko stawki, ale także szereg innych zasad właściwych dla konkretnego państwa. Tym sposobem świadcząc e-usługę dla mieszkańca Węgier to musicie m.in. dostosować się do obowiązujących tam zasad wystawiania paragonów czy faktur (konsument czy „nie vatowiec” też mogą zażądać faktury). Może więc dojść do sytuacji, w której sprzedaż tego samego e-booka będziecie musieli udokumentować na kilka sposobów. Bez wątpienia jednak to stawka VAT będzie miała kluczowe znaczenie.
Jak ustalić miejsce zamieszkania nabywcy?
Aby wiedzieć jaką stawkę VAT przyjąć musicie wiedzieć gdzie Wasz nabywca mieszka. Jeśli w ostatnich dniach płaciliście za e-usługi pewnie zauważyliście, że usługodawcy stosują różne rozwiązania. To bardzo szerokie zagadnienie – dlatego też postaramy się je częściowo omówić w osobnym tekście na blogu.
Jak widać zmiany w VAT są równie daleko idące jak zmiany w prawie konsumenckim. Dlatego też jeśli potrzebujecie opracowania gotowych rozwiązań biznesowych, dostosowanych do Waszej działalności – zapraszamy do kontaktu.
